Làm giao hàng thu nhập 360 triệu/năm, nhà máy thiếu công nhân

Làm giao hàng thu nhập 360 triệu/năm, nhà máy thiếu công nhân. "Trung Quốc cần công nhân nhà máy, không cần tài xế công nghệ," một chủ nhà máy cho biết, nhấn mạnh rằng các nền tảng giao hàng thực phẩm đã thu hút lực lượng lao động của mình.

Tại cuộc họp thường niên gần đây của cơ quan lập pháp Trung Quốc, nhiều chủ nhà máy đã nêu ra kiến nghị cho rằng ngành giao hàng thực phẩm đang sử dụng quá nhiều nhân công của họ và yêu cầu chính phủ hỗ trợ để thuê lại lực lượng lao động này.
Làm giao hàng thu nhập 360 triệu năm, nhà máy thiếu công nhân

Zhang Xinghai, một đại biểu Quốc hội và là Chủ tịch Tập đoàn sản xuất ô tô Xiaokang ở thành phố Trùng Khánh, đã đề xuất rằng chính phủ nên trợ cấp tiền lương cho các nhà máy để giúp ngành này có thể cạnh tranh với các nền tảng công nghệ lớn.

Trước đó vào tháng 2, Bộ Nhân lực và An sinh Xã hội Trung Quốc đã công bố danh sách 100 ngành nghề có tình trạng thiếu việc làm nhiều nhất, trong đó có 43 ngành nghề thuộc lĩnh vực sản xuất.

Ông Zhang cho biết tình trạng này là do mức lương thấp trong ngành sản xuất, đồng thời cho biết thêm rằng trung bình mỗi năm có khoảng 1,5 triệu lao động rời bỏ ngành sản xuất trong 5 năm qua.
Đề xuất của Zhang đã thu hút sự chú ý lớn trên các phương tiện truyền thông xã hội Trung Quốc, trở thành một trong những chủ đề thịnh hành nhất trên nền tảng Weibo vào ngày 9/3 vừa qua. Hầu hết cư dân mạng cho rằng tài xế công nghệ có nhiều tự do hơn so với công nhân nhà máy.

“Ai sẽ làm việc trong một nhà máy ngoại trừ những người trên 40 tuổi? Thời gian làm việc kéo dài, chỉ có một hoặc hai ngày nghỉ mỗi tháng, lương thấp và đồ ăn thì nhạt nhẽo. Hầu hết công việc trong nhà máy cũng không tốt cho sức khỏe của bạn,” một người dùng Weibo viết. “Còn khi giao đồ ăn, tôi có thể xin nghỉ ít nhất một ngày nếu không muốn làm việc.”

Mức lương của những tài xế giao hàng và giao đồ ăn đã tăng nhanh trong những năm gần đây. Thậm chí, có tài xế còn kiếm được mức lương vượt qua thu nhập của những nhân viên văn phòng mà họ thường giao đồ ăn. Đây là lý do mà các chủ nhà máy cho rằng họ không thể cạnh tranh được.

Theo báo cáo của Liên đoàn Công đoàn Quảng Châu công bố vào ngày 2/3 vừa qua, thu nhập hàng năm của các tài xế giao hàng trong thành phố này đã vượt 100.000 nhân dân tệ (khoảng 360 triệu đồng), tăng 17% so với năm trước. Hơn 10% trong số họ kiếm được hơn 10.000 nhân dân tệ (khoảng hơn 36 triệu đồng) mỗi tháng, báo cáo cho biết.

Ngược lại, không tính tiền ăn ở, mức lương trung bình hàng tháng của một công nhân nhà máy ở Quảng Châu năm ngoái chỉ khoảng 6.000 nhân dân tệ (khoảng 21 triệu đồng), bao gồm cả các khoản phúc lợi xã hội.

“Không còn chỗ để tăng lương cho người lao động,” Zhao Yunhai, một chủ xưởng may ở Quảng Châu, chia sẻ. “Trong khi giá sản phẩm không tăng nhiều, giá thuê đã leo thang.”
Làm giao hàng thu nhập 360 triệu năm, nhà máy thiếu công nhân

Zhang đã đề xuất rằng chính phủ cung cấp cho các nhà máy khoản trợ cấp việc làm cho nhân viên mới, cũng như trợ cấp thu nhập nhất định và trợ cấp bảo hiểm cho những nhân viên tạm thời được thuê làm việc theo đơn đặt hàng cá nhân. Ông cũng đề xuất các chính sách đặc biệt để hỗ trợ tiền lương trong “các ngành công nghiệp mới nổi chiến lược của Trung Quốc.”

Jenny Chan, trợ lý giáo sư xã hội học tại Đại học Bách khoa Hồng Kông, nhận định rằng các nền tảng kinh tế chia sẻ (GIG) mang lại cho người lao động mức lương cao và khả năng kiếm tiền nhanh chóng.

“Các tài xế không được tuyển dụng theo quy định pháp luật một cách chính thức. Họ không được hưởng bảo hiểm xã hội hay quỹ nhà ở,” Chan cho biết.

Điều này có nghĩa là mức lương thực tế của các tài xế thậm chí còn cao hơn, ít nhất là trong ngắn hạn. Chủ xưởng may Zhang cho rằng giao đồ ăn là một công việc đòi hỏi kỹ năng thấp, và những người kiếm được tiền nhanh chóng thường là “ăn cơm nhà”, tức là chưa có sự chuẩn bị cho tương lai.

Tuy nhiên, việc kiếm tiền nhanh cũng mang lại lợi thế. Các tài xế giao đồ ăn cho những nền tảng nổi bật ở Trung Quốc như Meituan và Ele.me có thể nhận thu nhập từ ứng dụng bất kỳ lúc nào, và họ sẽ thấy tiền về tài khoản ngân hàng trong vòng 48 giờ. Trong khi đó, các nhà máy thường trả lương cho công nhân hàng tháng một lần.

Tuy nhiên, việc làm shipper cũng có mặt trái của nó.

“Mức tiền công (lương tính theo sản phẩm) cho việc giao đồ ăn là rất thấp," ông Chan nói. “Tuy nhiên, các tài xế có thể làm việc nhiều giờ để tăng thu nhập.”
Làm giao hàng thu nhập 360 triệu năm, nhà máy thiếu công nhân

Báo cáo do Liên đoàn Công đoàn Quảng Châu công bố cũng cho thấy hơn 90% tài xế làm việc hơn 10 giờ mỗi ngày. Ngoài ra, những vấn đề mờ ám trong hoạt động thuê lao động của các nền tảng trong ngành giao đồ ăn khiến ông Chan cảm thấy lo lắng.

“Khi so sánh với công việc sản xuất hoặc xây dựng trước đây, một số công nhân giao hàng đã kiếm được nhiều tiền hơn, nhưng họ thậm chí không được coi là nhân viên,” Chan cho biết. “Nhân viên giao hàng không nhất thiết phải có hợp đồng lao động bằng văn bản. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, họ rất khó để bảo vệ quyền lợi của mình.”

Để các nhà máy có thể cạnh tranh về điều kiện làm việc, các ông chủ sẽ cần phải giải quyết các vấn đề của riêng mình, ông Chan bổ sung.

“Nếu những người lao động nhập cư được đảm bảo mức lương cao hơn và được bảo vệ nhiều hơn trong các nhà máy, thì việc khuyến khích họ quay trở lại sẽ rất hợp lý," ông nói. “Nếu không, với sự tự do trong việc đăng nhập hoặc đăng xuất khỏi các ứng dụng, họ vẫn có thể chọn làm nhân viên giao hàng.”