Khi các nhân viên giao hàng phải giành giật đơn hàng 17-18 nghìn đồng

Họ đua nhau chạy để đạt chỉ tiêu nhận thưởng, nhưng giờ đây có những lúc chỉ còn một đơn hàng nữa là hoàn thành nhiệm vụ, nhưng lại không thể tìm được.

"Tôi làm shipper vào buổi tối để kiếm thêm thu nhập, nên thường xuyên gặp gỡ và trò chuyện với các anh em làm xe ôm công nghệ.

Vì làm thêm nên tôi không bị áp lực, chỉ nhận cuốc nào ổn tôi mới đi (ứng dụng tôi chạy cho phép lựa chọn đơn hàng), còn các bạn chạy xe ôm công nghệ như công việc chính thì lại giành giật những cuốc phí ship chỉ 17-18 nghìn đồng. Trừ phần trăm phí cho app, cuối cùng cũng chẳng còn bao nhiêu.
Khi các nhân viên giao hàng phải giành giật đơn hàng 17-18 nghìn đồng

Anh em chạy xe ôm chủ yếu là để kiếm tiền thưởng, nhiều khi chỉ còn một cuốc nữa là hoàn thành chỉ tiêu nhưng lại không tìm được, qua tuần mới lại mất thưởng.

Tình trạng này xảy ra do nhiều người mất việc, như công nhân hay nhân viên văn phòng bị cắt giảm, họ mới phải chạy xe ôm công nghệ kiếm sống. Đây không phải nghề chính của họ, nên không thể bảo họ chuyển nghề khác. Nếu về quê sống được, họ đã về rồi, nhưng bây giờ ở quê cũng khó tìm được việc."

Một độc giả có tên Seven Love chia sẻ về việc cạnh tranh giữa các tài xế xe ôm công nghệ và shipper ngày càng gay gắt do lực lượng tham gia tăng nhanh. Cụ thể, công nhân mất việc đổ xô chạy xe ôm công nghệ, khiến số lượng tài xế tăng mạnh, cạnh tranh càng khốc liệt, nhiều người phải "cày" liên tục, không dám nghỉ để có thu nhập đủ sống.

Một độc giả khác, với nickname lthaonguyen978, cũng chia sẻ cảm nhận về sự gia tăng của các tài xế xe ôm công nghệ: "Ngày nào tôi đi làm cũng chạy qua đường Lê Hồng Phong, đến ngã tư dừng đèn đỏ, xung quanh tôi có năm đến bảy anh mặc áo xe ôm công nghệ, giao hàng, và thêm hai, ba chị cũng làm công việc này. Chưa bao giờ tôi thấy thành phố lại có nhiều xe ôm như thế."
Khi các nhân viên giao hàng phải giành giật đơn hàng 17-18 nghìn đồng

Mặc dù thu nhập không cao, nhưng tài xế phải làm việc vô cùng căng thẳng. 95% tài xế làm việc từ 6 đến 12 giờ mỗi ngày, không có ngày nghỉ, kể cả trong các dịp lễ, tết, và luôn phải chịu áp lực giao hàng đúng giờ, nhanh chóng. Họ hầu hết phải làm việc trong các điều kiện khắc nghiệt như thời tiết xấu, đường xá kém, va chạm giao thông, tai nạn; chịu áp lực từ khách hàng; và đôi khi còn gặp phải tình trạng mất hoặc hỏng hàng hóa, quấy rối tình dục, hay những hành vi nguy hiểm khác.

Một độc giả, oanhmapboi, chia sẻ: "Biết là cuộc sống đang khó khăn, nhưng chi phí đăng ký để chạy xe ôm công nghệ lại khá cao. Chỉ cần khách phàn nàn hai lần là tài xế bị đình chỉ, ba lần là bị dừng hẳn. Vậy thì có phải các ứng dụng đang làm khó tài xế hơn không? Tôi thấy các tài xế xe công nghệ ngày càng thiệt thòi, vì ngoài khó khăn về công việc còn phải chịu nhiều quy định khắt khe."

Đại diện nhóm nghiên cứu của Fairwork Việt Nam nhận định, số lượng lao động làm việc qua các nền tảng công nghệ tăng nhanh chóng, chỉ trong giai đoạn từ 2014 đến 2019, ước tính có khoảng 600.000 tài xế tham gia các hãng. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa các tài xế và công ty vẫn chưa được xác định rõ ràng, khiến quyền lợi an sinh của những lao động này không được bảo đảm.
 

Khi đề cập đến vấn đề quyền lợi và an sinh của các tài xế xe công nghệ, độc giả Duy Khanh Nguyen chia sẻ:

"Ban đầu, các ứng dụng gọi xe công nghệ như Uber, Grab ra đời với mục tiêu kết nối những người có xe rảnh rỗi với những người cần xe. Về bản chất, đây là một sàn giao dịch P2P, với các ứng dụng làm chủ sàn và thu phí giao dịch, giống như các ngân hàng hay gian hàng trong siêu thị. Vì vậy, quan hệ giữa tài xế và ứng dụng không phải là quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động, do đó thật khó yêu cầu quyền lợi hay phúc lợi cho tài xế."

Một độc giả khác, với nickname hdphuong69, cho rằng cần có hướng chuyển dịch nguồn lao động đang dư thừa, vì tình trạng tài xế công nghệ cạnh tranh gay gắt thực chất vẫn là bài toán phân bổ lao động:

"Hiện nay, tỷ lệ thất nghiệp trong lực lượng lao động đang ở mức cao, tính theo độ tuổi và giới tính ở các khu vực khác nhau. Những công việc mà người lao động dễ dàng tiếp cận nhất hiện nay là chạy xe công nghệ, buôn bán nhỏ như cà phê mang đi, bán ăn sáng, hoặc bán hàng online...

Sự dồi dào về nguồn lao động đổ vào các công việc tạm thời, dễ tiếp cận này đã khiến nguồn cung lao động vượt quá nhu cầu của thị trường, dẫn đến sự cạnh tranh khốc liệt."


Khi các nhân viên giao hàng phải giành giật đơn hàng 17-18 nghìn đồng

Nếu có thể chuyển một phần lực lượng lao động tạm thời này đến các khu vực có nhu cầu trong ngành nông nghiệp, như nuôi trồng thủy hải sản hoặc lâm nghiệp, chúng ta sẽ tận dụng được nguồn lao động này một cách hiệu quả hơn.

Điều này sẽ tốt hơn so với việc lao động tập trung ở một vài khu vực, gây ra sự cạnh tranh khốc liệt. Việc phân bổ sức lao động và các nguồn lực sẵn có luôn là vấn đề muôn thuở, thay đổi theo từng thời điểm.

Nhìn về tương lai, độc giả Tran Khoi chia sẻ: "Nếu chất lượng cử nhân vẫn giữ nguyên ở mức hiện tại, tôi không biết tương lai sẽ như thế nào. Phần lớn những người có bằng cử nhân lại đi chạy xe ôm công nghệ, vì không có kinh nghiệm hoặc năng lực đáp ứng yêu cầu của các công ty. Công việc hiện tại không thiếu, nhưng các công ty rất ngần ngại khi phải đào tạo lại từ đầu đối với những người có trình độ cao đẳng, đại học từ các trường hiện tại.

Thậm chí, nếu công ty đưa ra mức lương thử việc thấp, các bạn trẻ cũng không muốn làm, nên họ vẫn ở mãi một vị trí như vậy. Lực lượng này lại làm việc trong ngành xe ôm công nghệ, cạnh tranh với những người không có bằng đại học và những nhóm lao động lớn tuổi (trên 50 tuổi) vốn dĩ phù hợp với công việc này hơn, nhưng lại phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt."