Chuyện nghề giao hàng trên cao nguyên cao nhất thế giới

Tọa lạc ở độ cao trung bình 4.127m và cách sân bay gần nhất hơn 400km, Sắc Đạt (Tứ Xuyên, Trung Quốc) hoàn toàn khác biệt với những thành phố phồn hoa. Nơi đây nổi bật với những ngôi nhà đỏ rực kéo dài bất tận, tạo nên vẻ đẹp độc đáo.

Sắc Đạt là một huyện thuộc Châu tự trị dân tộc Tạng Cam Tư, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Phần lớn dân cư tại đây sống nhờ vào nghề chăn nuôi gia súc. Sắc Đạt có mùa đông dài và gần như không có mùa hè. Năm nay, thời tiết có vẻ ấm áp hiếm hoi. Trên thảo nguyên gió lộng, thật khó tưởng tượng rằng nơi đây cũng có dịch vụ đặt đồ ăn qua ứng dụng điện thoại. Chỉ sau khoảng 10 phút đặt hàng, một chiếc xe điện đã xuất hiện chạy trên đồng cỏ.

Cô gái dân tộc Tạng xinh đẹp, tên là Giáp Nhiệt, cởi mũ bảo hiểm và bước xuống từ xe. Cô là mẹ của hai con và đã làm shipper được 4 năm. Hiện tại, Sắc Đạt có tổng cộng 7 shipper. Do vật giá ở đây rất cao vì hàng hóa phải được vận chuyển từ Thành Đô và các nơi khác, Giáp Nhiệt chia sẻ rằng giới trẻ thường đặt trà sữa và kem tươi từ thương hiệu Mixue Bingcheng, trong khi người dân du mục lại thích nước khoáng, và khách du lịch đặc biệt yêu thích món thịt nướng Tây Tạng.

Cha mẹ của Giáp Nhiệt bán mỡ cừu tại chợ trời, nơi cô lớn lên.

Chuyện nghề giao hàng trên cao nguyên cao nhất thế giới

"Thuở nhỏ, trấn huyện này rất nghèo, chỉ có những ngôi nhà đơn sơ, thấp bé." Giáp Nhiệt nhớ lại vào mùa đông, vùng nông thôn thường không có điện, người dân phải sưởi ấm và nấu nướng bằng cách đốt lửa.

Những con đường trong khu đô thị đầy ổ gà, ngày mưa là lấm lem bùn đất. Đường xá không có đèn, ban đêm tối om, sau mùa đông, sói thường xuống núi kiếm ăn. Giáp Nhiệt kể rằng cô phải bật đèn pha và còi xe để xua đuổi bầy sói, cho đến khi chúng rời khỏi thành phố và biến mất trên con đường. Nhiều thanh niên học hết cấp 2 nhưng không tìm được việc làm, đành ở nhà chăn bò, làm ruộng.

Sắc Đạt nằm ở vùng sâu vùng xa, với độ cao lớn, nhiệt độ thấp nhất vào mùa đông có thể xuống tới âm 30°C. Môi trường tự nhiên nơi đây khá khắc nghiệt, và nhiều yếu tố khác chắc chắn hạn chế sự phát triển của huyện.

Với việc cải thiện các con đường ở Sắc Đạt, ngành du lịch địa phương đã phát triển, thúc đẩy nền kinh tế và tạo ra cơ hội việc làm. Vào năm 2018, Giáp Nhiệt phát hiện Meituan Food Delivery đang tuyển dụng tài xế. Mặc dù cô không biết nhiều về nghề mới này, nhưng vì gia đình khó khăn, cô quyết định thử sức để thay đổi hoàn cảnh.

Tia cực tím trên cao nguyên rất mạnh, khiến làn da của những người sống lâu năm ở đây thường sẫm màu. Bảy shipper này đều là người Tây Tạng. Người lớn nhất, 35 tuổi, tên là Nhân Chân Ông Tu, cao lớn và khỏe mạnh, còn người trẻ nhất, tên là Tùng Đức, thấp bé hơn một chút.

Chuyện nghề giao hàng trên cao nguyên cao nhất thế giới

Các shipper ở Sắc Đạt còn khá trẻ và thiếu kinh nghiệm làm việc. Giáp Nhiệt chỉ làm nhân viên phục vụ trong một nhà hàng được 2 tháng, với mức lương từ 2.000-3.000 NDT (hơn 6,9-10 triệu đồng). Sau đó, cô giúp bố mẹ bán mỡ cừu ở chợ. Tùng Đức, sau khi học xong cấp 2, chỉ ở nhà phụ giúp công việc đồng áng và xây dựng.

Nhân Chân Ông Tu làm công nhân khuân vác xi măng tại Lý Đường (Tứ Xuyên) trong 3 năm. Dù công việc nặng nhọc nhưng cũng kiếm được tiền. Năm 2019, anh đến Sắc Đạt và nhận thấy có shipper đang làm việc tại đây. Nghe nói công việc này không quá vất vả mà thu nhập lại khá cao, anh quyết định đăng ký. Ban đầu, Nhân Chân Ông Tu chỉ định làm shipper trong nửa năm, rồi quay lại công trường vào mùa hè năm sau.

Chàng shipper Đa Cát Trạch Nhân trước đây là một thanh niên chăn bò. Trước khi làm nghề shipper, anh giúp gia đình chăn gia súc cùng bạn bè trong làng. Đa Cát Trạch Nhân đã từng làm việc ở Thành Đô và Hàng Châu, nhưng chỉ ở lại chưa đầy 10 tháng. Cuộc sống đô thị với nhịp sống gấp gáp và công việc nhàm chán trên dây chuyền trong nhà máy khiến anh cảm thấy bức bối. Anh nhớ những ngày sống ở thảo nguyên và cuối cùng quyết định quay về.

Với công việc shipper, Đa Cát Trạch Nhân cảm thấy có một vài điểm chung với cuộc sống chăn gia súc trước đây. Anh có thể ngước nhìn mùa xuân trên cao nguyên, cảm nhận làn gió tự do khi giao đồ ăn trên đồng cỏ, và dạo chơi cùng những đàn bò Tây Tạng.

Sắc Đạt, nơi nằm trên cao nguyên đầy gió, là nơi có sự giao hòa giữa sự khắc nghiệt của thiên nhiên và hơi ấm tình người. Rong ruổi qua các con đường, ngõ hẻm và đồng cỏ mỗi ngày, Giáp Nhiệt và những người shipper khác cùng chứng kiến những thay đổi không ngừng của mảnh đất Sắc Đạt, nơi từ lâu đã thoát ly khỏi thế tục.

Giáp Nhiệt cho biết, các bệnh viện, tòa nhà thị chính và bảo tàng đều đã được xây dựng lại, trước kia chỉ là những ngôi nhà gỗ đơn sơ. Hiện tại, tình hình đã thay đổi nhiều, khách du lịch ngày càng đông và nhiều khách sạn cao cấp được xây dựng. Trong mùa du lịch cao điểm, giá phòng của các khách sạn xếp hạng cao có thể lên tới hàng nghìn NDT.

 

Khi cửa hàng mang đi lần đầu tiên được mở, chỉ có một vài người bán hàng trực tuyến, và người dân địa phương chưa quen với việc mua đồ ăn mang đi. Đức Đan Tắc Nhượng, chủ quán thịt nướng Tây Tạng, nhớ lại có một lần khách du lịch đến ăn và hỏi anh: "Ở đây có đồ ăn mang đi từ Meituan không?" Anh ngơ ngác hỏi lại: "Đồ ăn mang đi là gì?"

Dần dần, các nhà hàng Tây Tạng cũng bắt đầu cung cấp dịch vụ đặt món trực tuyến. Đức Đan Tắc Nhượng, từ nhỏ đã quen với việc chăn gia súc và không rành công nghệ, đã được một người quản lý thành phố giúp tải phần mềm và hướng dẫn cách nhận đơn hàng. Giờ đây, anh đã đưa hơn 60 loại thịt nướng lên ứng dụng để khách hàng có thể tự do chọn lựa.

Việc kinh doanh của quán đang phát triển mạnh mẽ. Khi khách du lịch đến nhiều, quán nhận được hàng trăm đơn đặt hàng mỗi tháng. Trước đây, Đức Đan Tắc Nhượng là một ca sĩ người Tây Tạng nhưng vì thu nhập không ổn định, anh đã mở quán để mong vợ có cuộc sống ổn định hơn.

Ngay cả những người chăn gia súc cũng đã quen với việc đặt thực phẩm qua ứng dụng, như nước khoáng từ siêu thị. Vào mùa mưa, nước trên đồng cỏ thường bị đục và bẩn, khiến nhu cầu mua nước đóng chai từ siêu thị tăng cao.

Vào mùa hè, khi người dân địa phương thường đi chơi cùng gia đình hoặc mời bạn bè và người thân, họ dựng lều trắng trên đồng cỏ, sống trong suốt 10 ngày rưỡi. Họ thích gọi đồ ăn qua ứng dụng, chủ yếu là thịt nướng và bia. Cả gia đình cùng nhau ăn thịt nướng, uống bia trên bãi cỏ, rồi nhảy múa vui vẻ.

Mặc dù Sắc Đạt có mùa đông dài và khắc nghiệt, Giáp Nhiệt cảm thấy rằng cuộc sống ở đây, ngoại trừ việc thiếu dưỡng khí, không khác nhiều so với những thành phố lớn về mặt tiện nghi. Cô nhận ra sự khác biệt giữa các thành phố không chỉ nằm ở cơ sở vật chất, mà còn ở cách mà con người đối xử với nhau.

Sắc Đạt có mùa đông kéo dài. Vào đầu tháng 10, trấn nhỏ này đã bắt đầu vào mùa đông. Giáp Nhiệt cho biết vào thời điểm lạnh nhất, khi đi ra ngoài, ngay cả lông mi của cô cũng bị đóng băng.

Để chống lại cái lạnh, shipper thường mặc nhiều lớp quần áo dày, thậm chí bên trong còn mặc ba đến bốn bộ quần áo bông, có khi còn khoác thêm áo choàng dày của người Tây Tạng. Các shipper cũng buộc dây xích vào bánh xe để tránh bị trượt khi đường bị đóng băng.

Giáp Nhiệt chia sẻ về một lần cô gặp sự cố khi chạy xe bị trơn trượt và tông vào một chiếc xe hơi. Tuy nhiên, chủ xe chỉ nhẹ nhàng xua tay và bảo cô không sao rồi tiếp tục cho cô giao hàng. Cô cảm thấy ấm lòng và biết ơn vì sự đơn giản và tốt bụng của người dân trấn nhỏ.

Một lần giao hàng đặc biệt mà Giáp Nhiệt nhớ mãi là khi cô giao đồ ăn cho một bà cụ sống một mình. Con cái bà ở xa và đã đặt hàng để gửi đến bà. Khi đồ ăn được giao đến, bà cụ mời Giáp Nhiệt vào nhà và đãi cô một ly trà bơ nóng hổi, giúp cô làm ấm người giữa cái lạnh giá của mùa đông.

Sắc Đạt nằm ở phía Nam cao nguyên Thanh Tạng, với hàm lượng oxy chỉ bằng 60% so với các vùng đồng bằng. Vào mùa đông, thảm thực vật trở nên khô héo, khiến khách du lịch từ đồng bằng gặp khó khăn trong việc thích nghi với khí hậu khắc nghiệt nơi đây.

Shipper thường xuyên giúp đỡ các du khách thiếu oxy. Một số du khách gặp khó khăn trong khách sạn, yêu cầu shipper mua giúp bình oxy hay vài gói thuốc giảm triệu chứng thiếu oxy khi họ đặt đồ ăn qua ứng dụng. Các shipper luôn sẵn sàng hỗ trợ mà không từ chối.

Nhân Chân Ông Tu từng chứng kiến một du khách ngã gục bên đường vì thiếu oxy. Người vợ hoảng loạn, con nhỏ thì khóc. Dù đang có đơn hàng cần giao, anh vẫn quyết định đưa khách vào khách sạn và mua một bình oxy miễn phí cho họ.

Vì chỉ có bảy shipper làm việc ở khu vực này, mối quan hệ giữa họ và các nhà hàng, quán ăn rất gần gũi và thân thiết, khác với các thành phố lớn.

Quán thịt nướng của Đức Đan Tắc Nhượng là nơi tụ tập của các shipper. Anh giúp họ sạc điện thoại và xe điện miễn phí, đồng thời bật lò sưởi để họ có chút ấm áp trong những ngày đông lạnh giá. Khi đơn hàng quá nhiều, các shipper cũng hỗ trợ đóng gói và vận chuyển.

Vào những ngày ít đơn hàng, các shipper thường chơi bóng rổ để thư giãn. Khi nhắc đến bóng rổ, nét mặt của họ luôn rạng ngời tự hào.

"Làm shipper vùng cao tuy cực nhưng nó mang lại cho chúng tôi cuộc sống tốt hơn," họ chia sẻ.

Họ làm việc vất vả để kiếm tiền, mong muốn có nhà cửa, xe cộ. Dù bận rộn với giấc mơ vật chất, cuộc sống của họ khác xa với bức tranh về lao động thành thị.

Giáp Nhiệt đã làm shipper được 4 năm, còn Nhân Chân Ông Tu gần 3 năm. Khi được hỏi về tiết kiệm, không ai đưa ra con số cụ thể. Sau khi hỏi kỹ, thu nhập trung bình của các shipper tại đây dao động từ 6.000 đến 8.000 NDT (khoảng 20-27 triệu đồng), nhưng họ chỉ giữ lại khoảng 1.000 đến 2.000 NDT (3,5-7 triệu đồng) để chi tiêu hàng ngày, phần còn lại đều gửi về cho bố mẹ.

Chuyện nghề giao hàng trên cao nguyên cao nhất thế giới

Đa Cát Trạch Nhân là anh cả trong gia đình có 5 anh chị em, em gái anh năm nay vừa vào cấp ba. Anh tự hào rằng em gái là đứa trẻ được giáo dục tốt nhất trong gia đình, luôn là một trong những học sinh giỏi nhất lớp, với nhiều bằng khen dán đầy phòng ngủ. Số tiền anh kiếm được không chỉ giúp gia đình trang trải chi phí mà còn đóng góp vào việc học của em gái.

Mỗi mùa thu hoạch, khi đồng áng bận rộn, Đa Cát Trạch Nhân thường xin nghỉ phép để về quê giúp gia đình thu hoạch lúa mạch.

Với lượng đơn hàng lớn, Đa Cát Trạch Nhân được coi là shipper có thu nhập cao nhất trong khu vực, lên tới hơn 10.000 NDT (hơn 34 triệu đồng) mỗi tháng. Vợ anh cũng làm việc tại Sắc Đạt, còn mẹ và em gái vẫn sống ở quê.

Một trường hợp đặc biệt là Đăng Tử, chàng shipper làm nghề bán thời gian trong khi vẫn còn đi học. Sau tháng lương đầu tiên, anh đã trả học phí cho bản thân; trong tháng thứ hai, anh tự thưởng cho mình một chiếc áo choàng Tây Tạng đẹp.

Đăng Tử đã kết thúc công việc bán thời gian vào đầu tháng 9 và quay lại trường học. Sau đó, anh làm giáo viên thực tập tại một trường tiểu học. Anh nhớ nhất là lần cô giáo đã đặt 30 ly trà sữa qua ứng dụng để tặng cho học sinh lớp mình. Hành động này khiến anh cảm thấy ấm lòng, và anh cũng cảm nhận được sự ảnh hưởng tích cực từ công việc của mình đối với cộng đồng.

Đăng Tử cũng đang cân nhắc trở lại Sắc Đạt sau khi tốt nghiệp để trở thành giáo viên song ngữ tại một trường tiểu học ở Tây Tạng. Giống như nhiều năm qua, thị trấn nhỏ này ngày càng chú trọng đến việc nâng cao chất lượng giáo dục. Giáp Nhiệt, mẹ của hai đứa con, cũng dự định sẽ nghỉ việc vài năm nữa để trở thành gia sư khi các con vào tiểu học.

Nhân Chân Ông Tu, một trong bảy shipper, là người duy nhất đã mua nhà trong thành phố và sở hữu một chiếc ô tô cũ, anh dự định sẽ lái xe về quê ăn Tết.

Khi được hỏi: "Có nhà, có xe có phải là thành công không?", Nhân Chân Ông Tu trả lời: "Không, đó là lương thiện."