Các đơn vị giao hàng chạy đua e-Logistics hậu Covid-19.
VNPost, với 75 năm hoạt động và mạng lưới lớn nhất gồm 2.650 bưu cục và 24.800 tuyến phát khắp cả nước, đang tận dụng lợi thế hàng đầu trong ngành chuyển phát. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ của các công ty e-Logistics, chuyên giao nhận hàng hóa cho thương mại điện tử, đã khiến VNPost không thể ngồi yên. Ông Vũ Kiêm Văn, Giám đốc Công nghệ Thông tin VNPost, chia sẻ tại một hội thảo gần đây rằng: "Nếu không chuyển đổi số, thì quy mô vật lý sẽ trở thành thách thức trong tương lai, khi nhiều đơn vị không có hạ tầng nhưng phát triển nhanh chóng trong thời gian qua."
Các đơn vị giao hàng chạy đua e-Logistics hậu Covid-19
Khác với chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn bởi đại dịch, Covid-19 và xu hướng phát triển kinh tế số ở Việt Nam lại tạo ra nhu cầu gia tăng về logistics, đặc biệt là e-Logistics. Ông Văn nhấn mạnh: "Nhu cầu chuyển phát bưu gửi sẽ gia tăng do sự phát triển của chính phủ điện tử và kinh tế số, nhưng chúng tôi đang phải đối mặt với cạnh tranh gay gắt trong phân khúc last mile delivery."
"Last mile delivery" là thuật ngữ phổ biến trong ngành chuyển phát, mô tả quá trình vận chuyển hàng hóa đến tay người tiêu dùng cuối. Đây chính là một thị trường sôi động với hàng loạt startup và những ông lớn nước ngoài đang đổ bộ để phục vụ nhu cầu giao nhận hàng hóa của thương mại điện tử.
Báo cáo "Thị trường Logistics ASEAN" tháng 8 từ Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương) nhận định rằng, ngay cả khi đại dịch được kiểm soát, người tiêu dùng ASEAN—với cơ cấu dân số trẻ và năng động—sẽ tiếp tục khám phá các dịch vụ tiềm năng mới trong mua sắm trực tuyến.
Các đơn vị giao hàng chạy đua e-Logistics hậu Covid-19
Báo cáo dự đoán rằng nhu cầu thương mại điện tử gia tăng sẽ tiếp tục thúc đẩy khối lượng bưu kiện trong lĩnh vực e-Logistics một cách nhanh chóng trong 2-3 năm tới. Theo khảo sát của Redseer, khoảng 86% người tiêu dùng Việt Nam dự kiến sẽ duy trì hoặc tăng cường mua sắm trực tuyến trong giai đoạn hậu Covid-19. Mặc dù các công ty ngày càng chú trọng vào dịch vụ logistics nội bộ (in-house logistics), nhưng các dịch vụ logistics bên thứ ba (3PL) được kỳ vọng sẽ chiếm hơn 2/3 thị phần trong khu vực e-Logistics.
Thị trường e-Logistics đang chứng kiến sự gia nhập của nhiều công ty năng động. Bên cạnh các tên tuổi lớn trong nước như VNPost, Viettel Post và AhaMove, các "đại gia" quốc tế như Grab, Gojek và LalaMove cũng đã có mặt tại đây. Đặc biệt, Grab, Gojek, LalaMove và AhaMove đang cạnh tranh mạnh mẽ trong phân khúc giao hàng tức thời.
Ông Văn, đại diện VNPost, cho biết công ty đang tiến hành chuyển đổi số, áp dụng công nghệ Big Data và AI. VNPost cũng đang xem xét việc triển khai nguồn lực "crowdsourcing" để tăng cường khả năng giao hàng nhanh, bên cạnh đội ngũ bưu tá là nhân viên chính thức. Họ cũng đã cho ra mắt bản đồ Vmap phục vụ cho ngành chuyển phát và khuyến khích khách hàng sử dụng các nền tảng quản trị thương mại điện tử toàn diện.
Theo ông Văn, khách hàng lớn nhất của VNPost có doanh thu 10 tỷ đồng mỗi tháng trên nền tảng này, với khoảng 500.000 đối tác thương mại điện tử, chủ yếu là hộ kinh doanh nhỏ.
Ông Phạm Hữu Ngôn, CEO AhaMove, chia sẻ rằng AhaMove đang chuyển phát khoảng 100.000 bưu phẩm mỗi ngày. Ông nhận định thị trường đang tăng trưởng tốt, đặc biệt ở TP.HCM, nơi có kế hoạch giãn dân về các quận và thành lập Thành phố Thủ Đức, điều này sẽ thúc đẩy nhu cầu giao nhận hàng hóa.
Để phát triển dịch vụ, AhaMove đang học hỏi kinh nghiệm từ nước ngoài và ứng dụng công nghệ để xây dựng các giải pháp ghép đơn cùng tuyến, cung cấp dịch vụ giao hàng trong 2-4 giờ với mức giá cạnh tranh. Họ cũng phát triển tính năng trợ lý ảo cho tài xế và các nền tảng quản trị logistics.
Các đơn vị giao hàng chạy đua e-Logistics hậu Covid-19
PGS TS Hồ Thanh Phong, Hiệu trưởng Đại học Hồng Bàng, đánh giá rằng thị trường logistics Việt Nam ngày càng sôi động và cạnh tranh. Bốn yếu tố chính tạo điều kiện cho sự phát triển này bao gồm sự thâm nhập của các công ty logistics lớn quốc tế, sự sáp nhập và đổi mới của doanh nghiệp trong nước, sự phát triển công nghệ logistics tại Việt Nam và sự mở rộng của e-Logistics.
Tuy nhiên, một khảo sát được thực hiện vào tháng 7 và công bố vào ngày 17/9 bởi IDG cho thấy hơn 50% người được hỏi cảm thấy phần mềm của các đơn vị logistics chưa thực sự sáng tạo. Bên cạnh đó, 37% người dùng phản ánh rằng các nhà cung cấp dịch vụ chưa lắng nghe và tương tác hiệu quả qua các kênh mạng xã hội và email. Điều này cho thấy mặc dù thị trường đang phát triển mạnh mẽ, nhưng vẫn còn nhiều thách thức mà các công ty logistics cần phải giải quyết để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.